Vertrouwen in vrouwelijk leiderschap groeit, maar bij nieuwe vaardigheden zoals AI blijven stereotiepe vooroordelen bestaan

De nieuwe studie van het Capgemini Research Institute “Gender and leadership: Navigating bias, opportunity and change” laat zien dat vrouwelijke en mannelijke leiders hun eigen vaardigheden en prestaties grotendeels hetzelfde beoordelen. Toch blijven hardnekkige genderstereotypen de perceptie van leiderschapscompetenties beïnvloeden. Dit geldt vooral bij technische vaardigheden zoals kunstmatige intelligentie (AI), data-analyse en innovatiekracht. Veel mannelijke respondenten zien deze vaardigheden eerder als ‘mannelijk’. Dit zou de kloof tussen de geslachten kunnen vergroten en de loopbaanontwikkeling van beide groepen kunnen belemmeren.

Leiderschapsvaardigheden overstijgen geslacht

Het rapport bevestigt dat zowel mannelijke als vrouwelijke leiders even goed zijn toegerust op hun rol als leider: wereldwijd vindt 77 procent (71 procent in Nederland) dat vrouwen net zo effectief zijn als mannen in leiderschapsrollen. Dit is een verschuiving ten opzichte van eerdere trends, waarbij vrouwen hun eigen capaciteiten vaak onderschatten.
Ook het zelfvertrouwen loopt gelijk op. Dit jaar geeft 58 procent (64 procent in Nederland) van de vrouwen aan vertrouwen te hebben in zichzelf tegenover 59 procent van de mannen (64 procent in Nederland). Zo’n 68 procent van alle respondenten wereldwijd (en 64 procent in Nederland) vindt dat meer vrouwen in leidinggevende posities de bedrijfsresultaten verbeteren.

Genderstereotypen bij toekomstige vaardigheden

Hoewel leiderschap inclusiever wordt, ontstaan bij specifieke vaardigheden genderstereotypen. Mannen zien vaardigheden als AI, automatisering, innovatie, wendbaarheid en data-analyse vaak als ‘mannelijk’, terwijl vrouwen deze juist als genderneutraal of zelfs als ‘vrouwelijk’ beschouwen. Dit verschil is vooral zichtbaar bij AI en automatisering: bijna de helft van de mannen ziet deze als een mannelijke vaardigheid, terwijl een gelijk deel van de vrouwen deze vaardigheid eerder als genderneutraal ziet. Driekwart van alle geïnterviewde leiders vindt AI-vaardigheden essentieel voor leiderschapsrollen. In Nederland ziet 54 procent van de mannen AI en automatisering als genderneutraal, bij vrouwen is dat 48 procent. Bij branchekennis is het verschil het grootst: 50 procent van de mannen ziet dit als ‘mannelijk’, 46 procent van de vrouwen ziet dit als genderneutraal.

“Nu technologieën zoals AI het huidige zakelijke landschap blijven ontwrichten, moeten leiders – ongeacht hun geslacht – zich voorbereiden op het aanleren van vaardigheden die de toekomst van hun functie vormgeven,” zegt Sarika Naik, Chief Corporate Responsibility Officer bij Capgemini en lid van het Group Executive Committee. “Het is cruciaal om te erkennen dat genderstereotypen de perceptie van leiderschapsvaardigheden vertekenen en daardoor invloed hebben op de loopbaanontwikkeling van zowel mannelijke als vrouwelijke leidinggevenden. Als deze vooroordelen niet worden aangepakt, kunnen ze ook leiden tot een verdere vergroting van de genderkloof op de werkvloer. Organisaties moeten actief werken aan het doorbreken van deze vooroordelen via gerichte trainingen en systematische interventies om een werkelijk inclusieve leiderschapscultuur op te bouwen.“

Beide groepen hebben relatief weinig vertrouwen in hun technische vaardigheden: minder dan de helft ziet het gebruik van AI en automatisering als hun sterke kant. Dit geldt voor 45 procent van de vrouwen wereldwijd en 47 procent van de mannen. Het geringe zelfvertrouwen in technische vaardigheden – in combinatie met gender-gerelateerde toeschrijvingen – zou bestaande vooroordelen niet alleen kunnen bestendigen, maar ook ertoe kunnen leiden dat de zogenaamde leiderschapskloof verder toeneemt.

Zowel vrouwen als mannen worden geconfronteerd met obstakels als gevolg van genderstereotypen die hun professionele ontwikkeling belemmeren. Meer dan de helft (53 procent) van de wereldwijd ondervraagde vrouwen meldt negatieve gevolgen voor hun salaris vanwege hun geslacht. In Nederland ligt dit percentage op 50 procent, terwijl 43 procent van de mannen aangeeft dat zij door hun geslacht juist voordelen hebben ervaren bij de beloning. Ook bij promoties is er sprake van een ongelijkheid: slechts 48 procent van de Nederlandse leidinggevenden gelooft dat mannen en vrouwen gelijke kansen hebben op een promotie.

Daarnaast is 39 procent van de respondenten wereldwijd (38 procent in Nederland) het eens met de stelling dat gekwalificeerde vrouwen in hun huidige organisatie vaak over het hoofd worden gezien voor leidinggevende functies. Aan de andere kant geeft 38 procent van de mannen wereldwijd (33 procent in Nederland) aan dat een slechte werk-privébalans hun loopbaanontwikkeling belemmert. Dit cijfer laat zien dat ook mannen lijden onder gender-gerelateerde verwachtingen.

Rapport en methodologie

Het Capgemini Research Institute voerde een wereldwijd onderzoek uit onder 2.750 leiders (senior managers en hoger) in 11 landen en 10 sectoren. De steekproef bestond uit 1.375 vrouwen, 1.372 mannen en 3 non-binaire leiders. Door de beperkte vertegenwoordiging van non-binaire respondenten zijn de kwantitatieve bevindingen alleen voor mannen en vrouwen geanalyseerd.

Meer informatie en het volledige rapport:
https://www.capgemini.com/insights/research-library/gender-and-leadership/