Toont Corona de veerkracht van de digitale samenleving?

Het kabinet heeft afgelopen dinsdag de verschillende beperkende maatregelen verlengd tot en met 28 april en behouden tot 1 juni. Daarna volgt in het gunstige geval een geleidelijke terugkeer naar de situatie ‘normaal’. De impact op mensen, economie en samenleving als geheel is enorm en ongekend. Toch was de impact nog groter geweest indien onze samenleving zich inmiddels niet had ontwikkeld tot een digitale samenleving.

• Binnen dagen tot weken wist een groot deel van werkend Nederland het werk vanuit huis te verrichten. Voor de coronacrisis werkten gemiddeld 14% van de werkenden in Nederland doorgaans thuis. We waren daarmee al Europees kampioen (gemiddeld 5,2%) maar nu werkt praktisch iedereen thuis (met uitzondering van de vitale beroepen) met gebruik van digitale platformen als MS Teams, Skype, Zoom, Mural, Deon, etc.
• In 185 landen zijn scholen en universiteiten gesloten. In Nederland wordt razendsnel overgestapt naar leren op afstand met videoverbindingen, magister als communicatiekanaal en het gratis beschikbaar stellen van onderwijsmateriaal door partijen als Malmberg, Squla, Coursera, etc.
• Om beter in te schatten welke behandelingen en welke zorgcapaciteit nodig zijn zetten medisch specialisten en datawetenschappers samen kunstmatige intelligentie (AI) en big data in.
• De Veiligheidsregio Noord-Holland Noord en de politie zetten drones in om te controleren of mensen zich wel houden aan de anderhalve meter-regel. Als mensen dat niet doen, worden zij via een ingebouwde speaker bestraffend toegesproken.
• Dankzij moderne chat apps zoals bijvoorbeeld FB Messenger, Skype, Whatsapp Messenger en Facetime lukt het ook om social distancing te veranderen in distant socializing. Dit maakt vooral voor kwetsbare groepen in de samenleving de crisis iets meer dragelijk.
• Volgende week wordt door de Europese Commissie een speciaal COVID-19 deel gelanceerd op het European Data Portal waarop datasets beschikbaar worden gesteld speciaal over het coronavirus. Dit met als doel zo veel mogelijk gevalideerde gegevens over het virus op een eenvoudige wijze toegankelijk te maken voor burgers en bedrijven.

Stelt u zich eens voor dat het coronavirus eind vorige eeuw had toegeslagen. Toen we nog aan het wennen waren aan mobiele telefoons, sociale netwerken vooral bestonden uit fysiek contact en thuiswerken was voorbehouden aan handwerk, eenvoudige webcamdiensten of enquêteurs. Dan zou de sociale ontwrichting nog groter zijn geweest en de bevolking minder goed geïnformeerd en de maatregelen minder effectief..

Was mijn vrees voor digitale kwetsbaarheid en kwaadwillenden dan onterecht? Niet geheel, want we zien helaas ook een stijging in het aantal cyberaanvallen op zorginstellingen, thuiswerkers en bedrijven. Cybercriminelen verspreiden malware via nepberichten en hackers vallen massaal thuiswerkers aan[1]. Gelukkig staat daar dan weer tegenover dat vele cybersecurity-deskundigen opstaan en zich verenigen om dit soort kwaadwillenden te bestrijden.

Het mooie is dat al bovengenoemde ontwikkelingen en initiatieven niet tot nauwelijks hebben geleid tot overbelasting van de digitale infrastructuur. De cloud- en hosting providers, de datacenters en talloze digitale dienstverleners zijn in staat gebleken om Nederland te ondersteunen in deze nieuwe realiteit. Dit geeft veel vertrouwen in de volwassenheid en veerkracht van de digitale samenleving.

[1] https://www.computable.nl/artikel/nieuws/security/6898956/250449/hackers-vallen-massaal-thuiswerkers-aan.html

---

Author

Erik Hoorweg
Vice President –  Head of Public Sector INVENT